Kryptowaluty – wirtualne aktywa

Kryptowaluty działają bez centralnej instytucji (takiej jak Bank Centralny), a transakcje są weryfikowane przez sieć komputerów (tzw. węzły), które współpracują w celu potwierdzenia poprawności transakcji. Dzięki temu kryptowaluty są bardziej odporne na manipulacje, ale jednocześnie ich posiadanie wiąże się z większym ryzykiem, gdyż nie mają one gwarancji rządowych ani instytucji nadzorujących. Z punktu widzenia klasyfikacji aktywów w polskim systemie prawnym krytpowaluty traktowane są jako towar, a nie waluta. Kupując w systemie transakcyjnym bossaFX MT5 kontrakt CFD na kryptowalutę, nie stajesz się właścielem kryptowaluty.  

Kluczowe cechy kryptowalut w zestawieniu z walutami tradycyjnymi:

•    Decentralizacja: Większość kryptowalut nie jest kontrolowana przez żadne instytucje rządowe czy finansowe. Zarządzanie krytpowalutami odbywa się przez sieci komputerów (węzłów) na całym świecie.
•    Anonimowość: Transakcje kryptowalutowe mogą być wykonywane z dużym stopniem anonimowości kontrahentów. Użytkownicy często są identyfikowani za pomocą adresów portfeli, a nie danych personalnych.
•    Bezpieczeństwo: Kreacja nowych jednostek oraz zabezpieczanie transakcji oparte są na kryptografii, przez co oszustwa i fałszerstwa są znacznie trudniejsze niż w przypadku tradycyjnych walut.
•    Ograniczona podaż: Wiele kryptowalut (np. Bitcoin) ma z góry ustaloną maksymalną podaż, co wpływa na ich wartość i tworzy mechanizm deflacyjny.
•    Zastosowania: Oprócz funkcji jako środek płatniczy, kryptowaluty mogą być wykorzystywane do różnych zastosowań, takich jak inteligentne kontrakty (smart contracts), tokenizacja aktywów (czyli przekształcenie wartości fizycznej do formy cyfrowej poprzez nadanie jej unikalnego i niekopiowalnego tokenu)  czy zdecentralizowane aplikacje (DApps).

Czym jest blockchain?

Blockchain to technologia będąca rozproszoną i zdecentralizowaną bazą danych, która w sposób przejrzysty i bezpieczny przechowuje informacje o transakcjach. Działa jak cyfrowa księga, w której dane są zapisywane w blokach, połączonych ze sobą w formie łańcucha - stąd nazwa blockchain. Kluczową cechą blockchain jest decentralizacja – nie jest on kontrolowany przez jedną, centralną instytucję (jak np. Bank Centralny w przypadku walut tradycyjnych). Zamiast tego dane są przechowywane w sieci wielu komputerów (węzłach), co zwiększa odporność na ataki i bezpieczeństwo. Każdy blok łańcucha zawiera unikalny identyfikator (hash) oraz hash poprzedniego bloku. Zmiana danych w jednym bloku wymagałaby zmodyfikowania wszystkich kolejnych bloków, co przy dużych sieciach jest niewykonalne. Blockchain charakteryzuje się niezmiennością – raz wprowadzone dane do blockchaina są trudne do zmienienia, co oznacza, że transakcje są trwałe i nie można ich cofnąć. Przejrzystość blockchaina oznacza, że każdy uczestnik sieci ma dostęp do pełnej historii transakcji, co umożliwia weryfikację prawidłowości działań.

Ryzyka związane z blockchain

Mimo wysokiego stopnia bezpieczeństwa przechowywania informacji technologia blockchain nie pozostaje wolna ryzyk: 
•    ryzyko zarządzania danymi –- błędnie wprowadzone do blockchina dane mogą być niemożliwe do poprawienia;.
•    skalowalność – w miarę wzrostu liczby użytkowników niektóre sieci blockchain mogą stać się niewydajne;.
•    regulacje prawne – szybki rozwój technologii stawia wyzwania regulacyjne, co może przełożyć się na zaufanie użytkowników. 
 

Jak działa blockchain?

Dane o transakcjach są grupowane w bloki. Każdy blok jest dodawany do łańcucha po jego zatwierdzeniu przez węzły sieci, w procesie nazywanym miningiem (kopaniem) lub walidacją. Po zatwierdzeniu, blok staje się częścią blockchaina, a jego dane są nieodwracalne. Blockchain stał się fundamentem kryptowalut, ale jego zastosowania są znacznie szersze, obejmujące różne branże, które mogą skorzystać z bezpieczeństwa i decentralizacji tej technologii.  Przykłady zastosowań blockchaina:
•    Kryptowaluty – takie jak Bitcoin czy Ethereum, które bazują na blockchainie do rejestrowania transakcji.
•    Inteligentne kontrakty – umowy, które automatycznie realizują się po spełnieniu określonych warunków.
•    Łańcuch dostaw – śledzenie produktów od producenta do konsumenta w sposób przejrzysty.
•    Wybory online – zapewnienie integralności procesu wyborczego.
 

Czym różnią się kryptowaluty między sobą?

Kryptowaluty różnią się pod wieloma względami, w tym technologią, celem, mechanizmem działania oraz sposobem użycia. Poniższe zestawienie zawiera kluczowe różnice między poszczególnymi kryptowalutami:
1)    Cel przyświecających stworzeniu kryptowaluty:
•    Bitcoin (BTC) - Stworzony jako cyfrowa alternatywa dla tradycyjnych walut (np. dolara, euro) i środek przechowywania wartości. Jego pierwotny cel to umożliwienie bezpośrednich płatności pomiędzy użytkownikami bez udziału banków.
•    Ethereum (ETH): To nie tylko kryptowaluta, ale platforma dla aplikacji zdecentralizowanych (dApps) oraz inteligentnych kontraktów. Ethereum jest bardziej wszechstronne, umożliwiając programistom budowanie różnych aplikacji na jego bazie.
•    Ripple (XRP): Ripple jest zaprojektowane jako narzędzie do szybkich i tanich międzynarodowych przelewów międzybankowych, więc jest używane głównie przez instytucje finansowe.
2)    Zastosowana technologia blockchain:
•    Bitcoin: Opiera się na prostym blockchainie, który służy głównie do rejestrowania transakcji. Jego algorytm konsensusu to Proof of Work (PoW), który wymaga od uczestników (górników) rozwiązywania skomplikowanych zagadek kryptograficznych w celu zatwierdzenia transakcji.
•    Ethereum: Ethereum również zaczęło od Proof of Work (PoW), ale stopniowo przechodzi na bardziej efektywny mechanizm Proof of Stake (PoS), który zmniejsza zużycie energii. Ethereum ma także bardziej zaawansowany blockchain, umożliwiający uruchamianie inteligentnych kontraktów i zdecentralizowanych aplikacji.
•    Ripple: Używa własnego protokołu konsensusu ((mechanizamu, który pozwala uczestnikom blockchain ustalić stan bazy danych), , znanego jako Ripple Protocol Consensus Algorithm (RPCA), który nie wymaga ani PoW, ani PoS. Jego blockchain jest bardziej scentralizowany niż w przypadku Bitcoina i Ethereum, ponieważ Ripple współpracuje bezpośrednio z bankami i dużymi instytucjami.
3)    Podaż - sposób generowania nowych monet
•    Bitcoin: Nowe bitcoiny są "kopane" przez użytkowników rozwiązujących zadania kryptograficzne. Proces ten pochłania duże zasoby energii i czasu, a nagroda za każdy wydobyty blok zmniejsza się co cztery lata w procesie zwanym halvingiem.
•    Ethereum: Podobnie jak Bitcoin, Ethereum początkowo korzystało z kopania, ale teraz przechodzi na Proof of Stake (PoS), gdzie użytkownicy mogą "stakować" (blokować) swoje środki, aby otrzymywać nagrody w zamian za walidację transakcji (Walidacja transakcji to proces sprawdzania poprawności i autentyczności transakcji w sieciach blockchain. Polega na upewnieniu się, że transakcje są zgodne z zasadami protokołu oraz że żadna nie jest fałszywa, zduplikowana lub nieuczciwa).
•    Ripple: XRP nie jest kopany. Cała pula monet została wydana na początku (100 miliardów XRP), a nowe monety są stopniowo wprowadzane na rynek przez firmę Ripple.
4)    Czas transakcji i koszty
•    Bitcoin: Czas zatwierdzenia transakcji wynosi około 10 minut, a koszty mogą się znacznie różnić w zależności od obciążenia sieci.
•    Ethereum: Zatwierdzenie transakcji zajmuje kilka sekund do kilku minut, ale koszty (znane jako opłaty za gas) mogą wzrosnąć podczas dużego ruchu w sieci.
•    Ripple: Transakcje Ripple są bardzo szybkie (kilka sekund) i tanie, co czyni go popularnym wyborem w międzynarodowych przelewach pieniężnych.
5)     Decentralizacja i kontrola
•    Bitcoin: Jest najbardziej zdecentralizowaną kryptowalutą, z tysiącami węzłów na całym świecie, co zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa.
•    Ethereum: Ethereum jest także zdecentralizowane, ale jego rozwój jest kierowany przez Fundację Ethereum, co daje mu pewien poziom centralizacji w kwestii decyzji rozwojowych.
•    Ripple: Jest bardziej scentralizowany, ponieważ kontrolę nad jego blockchainem i rozwojem ma firma Ripple Labs. To sprawia, że niektórzy entuzjaści kryptowalut krytykują go za mniejszą decentralizację.
6)    Zastosowania
•    Bitcoin: Jego główną funkcją jest przechowywanie wartości i środek wymiany. Jest nazywany "cyfrowym złotem".
•    Ethereum: Oprócz bycia kryptowalutą, służy jako platforma dla inteligentnych kontraktów, zdecentralizowanych aplikacji (dApps) i tokenów NFT (niewymienialnych tokenów).
•    Ripple: Używany głównie do szybkich, międzynarodowych przelewów finansowych, Ripple skupia się na instytucjach finansowych, a nie na użytkownikach indywidualnych.
Różnice między kryptowalutami wynikają z ich technologii, zastosowania oraz sposobu, w jaki działają ich blockchainy. Bitcoin jest cyfrową walutą, Ethereum to platforma dla zdecentralizowanych aplikacji, a Ripple koncentruje się na optymalizacji międzynarodowych transakcji bankowych.
 

BTC, BITCOIN, BITCOINCASH – czy to ten sam instrument?

W Systemie Transakcyjnym bossaFX MT5 dostępne są 3 instrumenty na pierwszy rzut oka powiązane z Bitcoinem, jednak istnieje między nimi różnica:
•    BTC – to instrument wprowadzony do obrotu w Systemie bossaFX MT5 w czerwcu 2023. Instrumentem bazowym dla BTC jest kurs kontraktu futures na Bitcoina, notowany na Giełdzie CME w Chicago. Cena instrumentu BTC może się różnić od kursu Bitcoina – wynika to z bazy między kursem kontraktu futures a kursem aktywa bazowego dla kontraktu.
•    BITCOINCASH – instrument bazowy dla BITCOINCASH to zupełnie odrębna od Bitcoina kryptowaluta, która powstał w sierpniu 2017 roku jako rezultat różnicy zdań w społeczności Bitcoina na temat skalowalności. Część społeczności domagała się zwiększenia rozmiaru bloku w blockchainie, co pozwoliłoby na szybsze przetwarzanie transakcji i obniżenie opłat – to doprowadziło do utworzenia Bitcoincash, który od 2017 roku funkcjonuje jako osobna kryptowaluta. 
•    BITCOIN – w przypadku tego instrumentu, instrumentem bazowym jest Bitcoin – pierwsza kryptowaluta, funkcjonująca w obrocie od 2009 roku.
Różnice między Bitcoinem i Bitcoincash to oprócz szybkości transakcji również rola jaką w założeniu mają pełnić obie krytpowaluty: Bitcoin ma w założeniu pełnić rolę „cyfrowego złota” – środka przechowywania wartości. Bitcoincash w założeniu ma pełnić rolę środka płatniczego do codziennych transakcji. 
 

Krótka historia kryptowalut

Koncepcja cyfrowego pieniądza powstała w latach 80 jako eCash, a przyświecała jej idea dokonywania transakcji zachowując anonimowość użytkowników. Na początku lat 90 koncepcja została wprowadzona w życie przez firmę DigiCash. Uzytkownicy mogli dokonywać anonimowych płatności bez użycia kart kredytowych i banków jako pośredników. System DigiCash opierał się na zaawansowanej krytpografii, która umożliwiała podpisywanie cyfrowych banknotów w sposób, który uniemożliwiał śledzenie, kto jest właścicielem danej gotówki. Oznaczało to, że użytkownicy mogli dokonywać płatności anonimowo, podobnie jak w przypadku tradycyjnej gotówki. DigiCash napotkał trudności w zdobyciu szerokiej popularności. Jednym z głównych problemów była ograniczona liczba banków i instytucji finansowych, które zdecydowały się wspierać ten system. W 1998 roku firma DigiCash ogłosiła upadłość, co zakończyło rozwój oryginalnej koncepcji eCash. W 2008 roku osoba lub grupa osób pod pseudonimem Satoshi Nakamoto opublikowała dokument opisujący Bitcoin jako zdecentralizowaną cyfrową walutę. W 2009 roku został uruchomiony Bitcoin (BTC), pierwsza kryptowaluta oparta na technologii blockchain. W maju 2010 roku doszło do pierwszej komercyjnej transakcji Bitcoinem – programista Laszlo Hanyecz kupił dwie pizze za 10,000 BTC. Dzień ten jest znany jako Bitcoin Pizza Day. Po sukcesie Bitcoina pojawiły się inne kryptowaluty, takie jak Litecoin (LTC) i Namecoin (NMC), które wprowadzały różne usprawnienia i alternatywne rozwiązania dla blockchaina. W 2013 roku cena Bitcoina gwałtownie wzrosła, przekraczając 1000 dolarów, co przyciągnęło uwagę mediów i inwestorów. Zaczęto dostrzegać potencjał kryptowalut jako inwestycji i alternatywy dla tradycyjnych systemów finansowych. W 2015 roku powstała platforma Ethereum (ETH), która wprowadziła inteligentne kontrakty – automatyczne umowy cyfrowe, które mogły działać na blockchainie. To otworzyło drogę do tworzenia zdecentralizowanych aplikacji (dApps) i nowych projektów blockchain. Rok 2017 przyniósł ogromny wzrost wartości kryptowalut. Bitcoin osiągnął rekordową cenę blisko 20,000 dolarów. W 2018 roku nastąpił gwałtowny spadek wartości kryptowalut, znany jako kryptowalutowy krach. Ceny Bitcoina i innych aktywów cyfrowych spadły o ponad 80%. W 2020 roku kryptowaluty zyskały nową falę zainteresowania, szczególnie po pandemii COVID-19, kiedy inwestorzy szukali alternatyw dla tradycyjnych rynków. W 2021 roku Bitcoin osiągnął nowe rekordy cenowe, przekraczając 60,000 dolarów, a rynek kryptowalut wszedł w erę tzw. DeFi (zdecentralizowanych finansów) oraz NFT (niewymienialnych tokenów). 

Kontrakty CFD na kryptowaluty a kryptowaluty z rynku bazowego

W Systmie transakcyjnym bossaFX MT5 można dokonywać transakcji na instrumentach CFD opartych o kryptowaluty. Nabycie kontraktu CFD BITCOIN nie oznacza, że stajemy się właścicielem określonej ilości Bitcoina, którym możemy zapłacić za zakupy internetowe. Inwestowanie w kryptowaluty za pośrednictwem kontraktów CFD ma wiele zalet, które nie występują przy bezpośrednich inwestycjach w kryptowaluty:
•    Brak potrzeby posiadania kryptowalut.
Bez fizycznego zakupu kryptowalut: Inwestując w CFD na kryptowaluty, nie musisz kupować i przechowywać aktywów w portfelu kryptowalutowym. Inwestujesz jedynie w zmianę ich ceny, co eliminuje konieczność martwienia się o bezpieczeństwo cyfrowych portfeli, kluczy prywatnych czy ryzyko włamań. Ominięcie problemów z przechowywaniem: nie musisz korzystać z giełd kryptowalut, co redukuje ryzyko związane z ich bezpieczeństwem, takie jak ataki hakerskie lub błędy techniczne. 
•    Zarobki na spadkach cen (zajmowanie pozycji krótkich)
Zarobki zarówno na wzrostach, jak i spadkach cen: CFD pozwala na zarabianie na  ruchach cenowych kryptowalut w obu kierunkach, co oznacza, że możesz zarabiać nawet wtedy, gdy ceny kryptowalut spadają. Wystarczy otworzyć pozycję krótką (short), co daje przewagę nad bezpośrednim handlem kryptowalutami, gdzie inwestorzy zarabiają tylko, gdy cena rośnie.
•    Dźwignia finansowa
Możliwość korzystania z dźwigni: CFD na kryptowaluty są lewarowane dźwignią 1:2, co oznacza, że zajecie pozycji w instrumencie wymaga 50% środków wartości inwestycji.
•    Łatwość otwierania i zamykania pozycji.
Płynność i dostępność: CFD można łatwo otwierać i zamykać.  W tradycyjnych giełdach kryptowalut czasem zdarzają się przerwy techniczne lub regulacyjne, które mogą uniemożliwić handel.
•    Brak skomplikowanych formalności podatkowych.
Prostsze rozliczenia podatkowe: Handel CFD na kryptowalutach może być prostszy do rozliczenia podatkowego w porównaniu do handlu rzeczywistymi kryptowalutami, które mogą być obciążone specyficznymi regulacjami i obowiązkami dotyczącymi przechowywania historii transakcji.
•    Bezpieczeństwo regulacji: CFD na kryptowaluty oferowane są przez instytucje finansowe podlegające organom nadzoru co może zapewnić większą ochronę inwestora w porównaniu do nieuregulowanych giełd kryptowalut. Inwestorzy mogą korzystać z pewności wynikającej z regulacji, takich jak ochrona przed nadmiernymi stratami.
•    Dywersyfikacja portfela.
Dzięki szerokiej gamie kontraktów CFD (tradycyjne waluty, indeksy giełdowe, towary, akcje) można w łatwy sposób dywersyfikować portfel, korzystając tylko z jednego rachunku.

Porównanie kryptowalut dostępnych w ofercie bossaFX MT5

Porównanie kryptowalut będących instrumentami bazowymi dla kontraktów CFD na kryptowaluty dostępne w ofercie bossaFX MT5.